De leer van de Boeddha

De meeste boeddhisten zijn het ermee eens dat als je zegt dat de leer van de Boeddha uit drie belangrijke gedeelten bestaat. Het eerste deel is de drie fundamentele eigenschappen van het zijn, het tweede deel is de vier edele waarheden en het derde deel is Het Achtvoudige Pad. In deze drie delen samen staat beschreven hoe je als boeddhist moet leven.

De drie fundamentele eigenschappen van het zijn

Bekijk onze catalogus voor Boeddhabeelden

De dukkha, anicca en anatta vormen samen de drie fundamentele eigenschappen of tekenen van het zijn.

Dukkha wordt vaak vertaald met ˜lijden maar het betekend veel meer dan dat. Alles wat niet volmaakt is is dukkha, en dat is op aarde letterlijk alles. De beste vertaling is waarschijnlijk iets in de trant van ˜alles dat onbevredigend is. Boeddha zei dat alles in het leven dukkha was. Anicca betekend dat niets eeuwigdurend is end at alles, zelfs zoiets als stevigs als een berg, voortdurend verandert. Volgens boeddhisten kun je alleen aan deze voortdurende veranderingen ontkomen door het nirvana te bereiken. Anatta zelf betekent ˜geen zelf. De Boeddha zei dat er niet zoiets bestaat als een ziel of een geest. Iedereen heeft een lichaam, gedachten, gevoelens, ideen en een bewustzijn. Deze vijf dingen en de manier waarop ze samen komen bepalen iemands persoonlijkheid. Als iemand sterft vallen die delen uit elkaar en vormen, opnieuw en op een andere manier in elkaar gezet, een ander persoon. Wat bij de overgang van het ene naar het andere leven blijft is het kamma (de levenskracht) dat iedereen in zijn leven opbouwt. Als je een goed leven leidt kom je in een volgend leven een stapje hoger op de ˜ladder naar het nirvana. Een slecht leven brengt je lager op die ladder.

De vier edele waarheden

In zijn eerste preek na zijn verlichting richtte de Boeddha zich tot de vijf asceten bij wie hij een aantal jaren doorgebracht had op zijn zoektocht naar de betekenis van het leven. Hij hield de preek in het Hertenkamp in Sarnath. Boeddhisten beschouwen de verkondiging van de Vier edele waarheden als het belangrijkste gedeelte van de preek. Leen en het opheffen daarvan staan daarin centraal.

• Alles is leed
  Iedereen lijdt: geboorte is leed, ziekte is leed, sterven is leed, scheiden van wie ons lief is is leed. Niet alleen het lichaam maar ook de geest doet lijden.

• Het ontstaan van het leed
  Mensen lijden omdat ze niet tevreden zijn met hun lot maar steeds meer willen: neer macht, meer genot, meer bezittingen.

• De opheffing van het leed
  Er kan een eind gemaakt worden aan het lijden door alle dorst en verlangen naar meer te laten vaeren en te sterven naar het hoogste goed, het nirvana.

• Het Achtvoudige Pad dat leidt naar de opheffing van het lijden.
  Mensen kunnen hun levenshouding veranderen door de richtlijn van het Achtvoudige Pad te volgen, waardoor ze het nirvana kunnen bereiken en er een eind komt aan het lijden.

Het Achtvoudige Pad

Acht punten die volgens het Boeddhisme de mens moeten helpen om een beter leven te leiden, in woord, daad en gedachte. Het pad dat ze moeten volgen is de middenweg, een praktische en verstandige weg tussen de uitersten van luxe en ascese.

• Juist geloof - Een goed begrip van de leer van de Boeddha en van de Vier edele waarheden
• Juist besluit - Een heldere, positieve manier van denken, vol mededogen, maar zonder hebzucht of haat.
• Juist woord - Spreek wijze en ware woorden en onthoud je van roddels en leugens.
• Juiste daad - Doe goede daden omdat je ze wilt doen en niet omdat je beloond wilt worden.
• Juiste levenshouding - gedraag je zodanig dat je niets of niemand pijn doet.
• Juiste inspanning - Span je in om het goede te doen, ontwikkel goede gedachten en doe goede in plaats van slechte of zelfzuchtige dingen.
• Juiste meditatie - eventueel voor een Boeddhabeeld, denk aleer je doende bent en doende denk dan nog.
• Juiste concentratie - Concentreer je op de taak die je wacht en de problemen die je kunt tegenkomen.